OLEŚNICA MAŁA
Powiat oławski
Pałac w Oleśnicy Małej, jeden z największych na Dolnym Śląsku został ulokowany najprawdopodobniej w miejscu komandorii templariuszy, którzy posiadali w okolicy kilka wsi. W 1312 roku, po likwidacji zakonu majątek przejęli joannici i zarządzali Oleśnicą do czasu sekularyzacji dóbr kościelnych w 1810 roku. W 1814 roku majątek otrzymał generał Hans David von Wartenburg. Król pruski Fryderyk Wilhelm III za zasługi w wojnie z Napoleonem nadał swojemu generałowi buławę feldmarszałka oraz dziedziczny tytuł hrabiowski z predykatem Yorck, utworzonym od nazwy miejscowości, pod którą wojska dowodzone przez Wartenburga sforsowały Łabę. Do potomków feldmarszałka pałac należał do 1945 roku. Ważniejsze przebudowy rezydencji miały miejsce w latach 1815/1820, kiedy dostawiono czwarte skrzydło oraz w roku 1870 i 1905, kiedy między innymi wyrosła charakterystyczna wieża Zofii oraz oranżeria. Ostatnim prywatnym właścicielem oleśnickiego majątku był Paul Yorck von Wartenburg, który za współudział w planowaniu zamachu na Adolfa Hitlera został stracony w 1944 roku.